Vejetaryen Nedir, Vejetaryenlik Sağlıklı mı, Vejetaryen Yemekleri ve Tarifleri

Vejetaryen ne demek: Vejetaryen hayvansal olan hiçbir yemeği yemeyen ve besinlerini bitkisel gıdalardan temin eden kişilere verilen addır. Dünyada bulunan vejetaryenler birçok dernekler kurarak hayvansal gıdaların zararlı olduklarını ve insan ömürlerinin kısa olduklarını açıklamaktadırlar. Bu görüşler ne kadar doğru olsa da bilimsel olarak kanıtlanmış olan faktör yoktur.

Bitkiler ile beslenen hayvanların ömürlerinin uzun olduğu bilinmektedir. Bitkiler bütün gıda maddelerini içeren bir yiyecek türüdür. Karbonhidrat, vitamin ve tuzlar yönünden çok zengindir. Hayvansal ürünleri tüketmek istemeyen kişiler beslenmelerini çok iyi kontrol etmek zorunda kalırlar. Doğru yapılmayan vejetaryenlik çeşitli sağlık sorunlarına yol açar.

Bazı insanlar et yerine bitkisel gıdalara yönelirler. Vejetaryenlerin bazıları hayvan ürünlerinin hiçbirini yemezler. Vejetaryen kelimesi 1842 yılında ortaya atılmıştır. Vejetaryenlerin bazıları hayvan beslemeye ve öldürmeye yanlış gördükleri için et ve et ürünleri yemezler.

Etsiz olarak beslenmenin sağlık yönünde faydaları olduğunu düşünürler. Vejetaryen kişilerin bazıları ise vejetaryenlığın doğal çevrenin korunması olarak savunurlar. Vejetaryen çeşitleri bulunmaktadır. Vejetaryen çeşitleri şunlardır;

Veganlar: Hayvanlardan üretilmiş olan hiçbir ürünü yemezler. Bunların içerisinde tavuk, balık, et, yumurta, süt, yoğurt ve peynir olmak üzere. Beslenmelerini bitkisel ürünler ile yapmaktadırlar. Lakto- ovo vejetaryenler: Bu grupta olanlar yalnızca et yemezler. Gıdalarını süt ürünlerinden ve yumurta yiyerek sağlarlar.

Lakto vejetaryenler: Bu grupta olan vejetaryenler yanına balık yumurta ve et yemezler. Gıda olarak beslenmelerini süt ürünlerini içeren besinlerden sağlarlar.

Ovo vejetaryenler: Bu tip vejetaryenler süt, balık ve et yemezler. Yumurta içeren Vegan beslenme türünü yaparlar.

Pesko vejetaryenler: Bu grupta bulunan vejetaryenler tavuk ve et yemezler. Yalnızca balık süt ve yumurta yerler.

Yarı vejetaryenler: Bu grupta olan vejetaryenler yalnızca kırmızı et tüketmezler.

Meyve ile beslenen vejetaryenler: Bu grupta olan kişiler yalnızca botanik olarak meyve grubuna giren sebze ve meyveler ile beslenmelerini yaparlar.

Vejeteryanlik Sağlıklı mı?

Vejeteryan beslenmeyi tek yönlü olarak doğru değildir diye tanımlamak yanlıştır. Vejetaryen olarak beslenen kişilerin yapılan araştırmalara göre ömürlerinin uzun olduğu ve sağlıklı olduğu belirlenmiştir. Et içerisinde bulunan homosistein pişirme yöntemi ile okside olan yağ asitleri ile birçok kansere neden olabilmektedir. Hayvanların otlanmış olduğu yerlerdeki kimyasal maddelerin bitkiler ile hayvanlara geçtiği tespit edilmiştir.

Bu kimyasal maddeler et tüketimi ile insanlara geçmektedir. Hayvanlara verilmiş olan çeşitli hormonlar, kimyasal besin bileşikleri, antibiyotikler etteki kanserojen maddenin artmasına neden olmaktadır. Sosis salam sucuk gibi yiyeceklerin içerisinde nitrat bulunduğu için bu besinler kanserojen içermektedir. Vejetaryen olan kişiler et yemeklerinden dolayı bu ürünlerde bulunan oksidan maddelerini almadıkları için sağlıklı olmaktadırlar.

Kalp damar hastalıklarının oluşmasına neden olan et ürünleri vejetaryenler tarafından tüketilmediğinden bu gibi hastalıklar vejetaryanlar da çok az rastlanmaktadır. Vejetaryen olan kişilerde şişmanlık oranı ve diş çürümelerini çok az görebiliriz.

Vejetaryen beslenmenin avantajları yanında bazı riskleri de bulunmaktadır. İyi planlanmamış vejetaryen diyetinde süt ve et ürünleri B12, çinko, kalsiyum ve protein eksikliği görülür. Bu eksiklik neticesinde sağlık açısından tehlike yaratabilir. Vejetaryen olan kişiler ilk olarak kan sayımını yaptırmalısınız. B12 vitamini yalnızca ette bulunduğundan dolayı bu vitaminin eksikliği sinir sistemi hastalıklarını ortaya çıkarabilir.

Vejetaryen kişi idrarın da bulunan malonik aside baktırmalıdır. Halsizlik, saç dökülmeleri, yorgunluk, deri döküntüleri, çok sık hastalanma, tırnak kırıklıkları, ciltte meydana gelen hasarlar ve diğer sağlık sorunları vejetaryen kişilerde ortaya çıkabilir.

Vejetaryen Yemekleri ve Tarifleri

Vejetaryen olmakla beraber dışarıda yemek bulmak çok zor olmaktadır. Vejetaryen olan kişiler yemek bulmada biraz zorlanmaktadır. Dışarıda yemek yedikleri zaman kendi isteklerine göre yemek bulmaları kolay değildir. Vejetaryenler yeterli ve dengeli beslenmeleri gerekir.

Lakto vejetaryenler ve veganlar haricindekiler ana öğünlerinde ve kahvaltılarda yemek olarak yumurtaya önem vermelidirler. Yeterli derecede sıvı tüketimine önem vermelidirler. Vejetaryen beslenen kişiler kahvaltıya çok önem vermelidirler. Vejetaryen kahvaltılarda önemli olanlar şunlardır.

Mercimekli Ekmek Tarifi

Gerekli olan malzemeler şunlardır. Bir bardak yeşil mercimek, 2 diş arpacık soğanı, 2 diş sarımsak, yarım tatlı kaşığı pul biber, yarım tatlı kaşığı soya sosu, Tuz, zeytinyağı ve biraz dereotu gereklidir. Mercimekli ekmek tarifinin yapılışı şu şekildedir.

İlk önce mercimekler haşlanıp yağlı bir tava içerisine soğan dereotu ve sarımsağı baharatlar ile beraber karıştırarak tava içerisinde kavurunuz. Diğer bir tava içerisinde zeytinyağı ile ekmekleri ters düz yaparak kızartılır.  Diğer tavadaki bulunan malzemeleri ekmeklerin üzerine bırakılır. Daha sonra en üstte mercimekler gelecek şekilde ilave ederek servis yapabilirsiniz.

Meyveli Yulaf Ezmesi

Gerekli olan malzemeler şunlardır;

• 2 çay kaşığı kuru olarak yaban mersini
• 2 çay kaşığı tarçın
• 2 yemek kaşığı ceviz içi
• 1 tatlı kaşığı Akçaağaç şurubu
• Yarım bardak yulaf kepeği
• Bir bardak su
• Yarım muz
• Çeyrek elma

Tarifi. Bir tencere içerisinde yulafı su ile beraber yoğunlaşana kadar iyice pişirilmesi gerekir. Muzu dilimleyerek daha sonra eziniz. Ezilen muzu yulaf ezmesinin üzerine ilave ediniz. Dilimlenmiş olan elmayı ve ceviz içini yaban mersini ve diğer malzemeleri karışım yaparak karıştırınız.

Patates Mücveri

• Gerekli olan malzemeler şunlardır. 2 adet büyük boy patates
• Bir yemek kaşığı mısır nişastası
• 1 adet yumurta
• Bir yemek kaşığı tereyağı
• Bir kalın dilim beyaz peynir
• Bir çay kaşığı tuz
• Bir çay kaşığı muskat cevizi rendesi
• 2 dal taze soğan
• 3 yemek kaşığı sıvı yağ
• Bir diş sarımsak

Yapılış şekli:

Yıkanmış olan patatesler haşlanmalı. Patatesler haşlanırken peyniri ufalayınız ve taze soğanları doğrayınız. Haşlanmış olan patateslerin kabukları soyularak iyice ezilir. Yumurtayı, baharatları, nişastayı, ezilmiş sarımsağı, tereyağı ve taze soğanı ilave ediniz. Sıvı yağını başka bir tavada kızdırmalısınız. Hazırlanmış olan bu yemeğin üzerine sarımsaklı yoğurt ve maydanoz ilave ediniz.

Vejeteryan Pizza

Vejetaryen pizza yapmak için şu malzemeler gereklidir:

İki buçuk su bardağı un, yarım paket yaş maya, 1 tatlı kaşığı tuz, 2 çorba kaşığı zeytinyağı biraz su. Bu malzemeler hamurun yapılması içindir.

Sos yapımı için bir çorba kaşığı salça, 2 çorba kaşığı zeytinyağı, 2 diş sarımsak, tuz, kekik olmalıdır. Pizzanın üzerine ilave etmek için 1 kırmızı biber, bir kase mantar, 1 yeşil biber, bir çay bardağı tane mısır, yeşil zeytin, siyah zeytin ve rendelenmiş olarak kaşar peyniri gerekir.

Vejeteryan pizza yapılışı:

Vejetaryen pizzanın yapılış şekli karıştıracağınız kaba iki buçuk su bardağı ilave ediniz. Bunun üzerine yarım paket yaş maya 1 tatlı kaşığı tuz zeytinyağı ve su ilave ederek pizzanın hamurunu yapınız. Daha sonra hamuru ikiye bölerek merdane ile açılır. Sos yapmak için bir çorba kaşığı salça 2 çorba kaşığı fesleğen sosu 2 adet sarımsak kekik ve tuz ile sosu yapılır. Bunları yaptıktan sonra pizzanın üzerine mantarları kırmızı biberi ve yeşil biberi ince şekilde doğrayınız.

Üzerine bir çay bardağı taneler şeklinde mısır ilave edilir. Bunları fırına ilave ederken üzerine yeşil zeytin ve siyah zeytinleri de ilave ediniz. Bu işlemler bittikten sonra fırın tepsilerine hamurları koyunuz. Sosu ilave ederek rendelenmiş olan kaşar peynirini serpin. 200 derecelik fırında vejetaryen pizzanızı pişirebilirsiniz.