Lavanta Çayının Faydaları ve Zararları

Lavanta çayının faydaları ve zararları hakkında yararlı bilgiler vermeye çalışacağız. Lavanta çayı kullananlar genelde lavanta çayı zayıflatırmı, emziren anne lavanta çayı içebilirmi, süt yapar mı, lavanta çayı günde kaç kez içilir, lavanta çayı aç mı tok mu içilir gibi sorulara yanıt aramaktalar.

Lavanta Nedir?

Lavanta, hoş kokulu oda parfümlerinin içerisinde sık sık karşılaştığımı, kokusu, görüntüsü ve tadı ilekendine hayran bırakan bir bitkidir. lavanta çiçeği ve yağı aynı zamanda ilaç yapımında kullanılmış olan bir bitkidir. Huzursuzluk, uykusuzluk, sinirlilik ve depresyon için kullanılmaktadır. Aynı zamanda meteorizm (karın, bağırsak ve periton boşluğunda oluşan gaz), iştah kaybı, bulantı, kusma, gaz ve mide problemleri gibi pek çok çeşit sindirim sistemi şikâyetleri için de sık sık kullanılmaktadır.

Lavanta Çayı Nedir?

Bazı insanlar lavantayı baş ağrıları (migren), diş ağrısı, burkulmalar, sinir ağrısı, yaralar ve eklem ağrıları gibi ağrılı durumlar için de kullanmaktadır. Aynı zaman da akne, kanser tedavisinde ve adet düzensizliği yaşan kişiler için teşvik edici olmuş olarak da kullanılmaktadır.

Lavanta hem saç dökülmesini önlemek için hem de sivrisinek ve böcekleri kendinizden uzaklaştırmak için kolonya gibi cilde uygulanmak suretiyle uygulanabilmektedir. Bazı dönemlerde dolaşım bozukluklarının tedavisinde tedaviyi hızlandırmak için tüketilmekte bazense zihinsel sağlığı iyileştirmek, vücudu rahatlatmak ve dinginleştirmek için banyo suyuna bir miktar eklenmektedir.

Uykusuzluk, ağrı ve demansa bağlı olmuş ajitasyon için teneffüs yolu ile lavantanın aromaterapi özelliğinden yararlanılmaktadır. Aynı zamanda lavanta besinlerin içerisinde de kullanılmaktadır. Pasta, yiyecek ve içeceklerde lavanta çeşni bileşeni olarak kullanan pek çok kişi vardır. Bunların yanı sıra İmalat sektöründe, farmasötik ürünlerin,sabunların, kozmetik ürünlerinin, parfümlerin, potpurilerin ve dekorasyon ürünlerinin yapımında da çoğu kez lavantaya başvurulmaktadır.

Lavanta Çayının Sağlığa Faydaları

Endişe ve stres için

Eğer kendinizi endişeli ya da huzursuz hissediyorsanız, gün içerisinde bir bardak lavanta çayı içmek sinirlerinizi yatıştırmaya büyük ölçüde yardımcı olur ve sizi çok daha rahat hissettirir. Bu durum yalnızca eski dönemlerden süre gelen bir şey aynı zamanda bilimsel araştırmalara da konu olmuştur. Maryland Üniversitesi Tıp Merkezi lavanta kokusunun ajitasyonu bile zamanla rahatlatabileceğini belirtmektedir. Şubat 2010 tarihinde basılmış olan Phytomedicine dergisinde, lavanta yağının sürekli endişe, yorgunluk, sinirlilik, gerginlik, titreme ve uyku sorunları gibi anksiyete bozukluklarının belirtilerini rahatlatmaktadır.

Yine yapılan çalışmalarda, lavantanın insan üzerinde ki etkisinin endişe ve stres için kullanılan reçeteli ilaçların etkisine eşit olmuş olduğu söylenmiştir. Araştırmacılar yine lavantanın yan etkisi olmuş olan ilaçlara oranla lavantanın herhangi bir yan etkisinin de olmadığını vurgulamıştır. Fakat, lavanta yağı lavanta çayından çok daha güçlüdür ve lavanta çayı içmenin strese tam olarak kusursuz etki ettiğine dair herhangi net bir çalışma yoktur.

Lavanta çayı antidepresan

Lavanta diğer bir ruh sağlığı problemi olmuş olan depresyonu da zaman içerisinde hafifletir. “Progress in Neuro-Psychopharmacology & Biological Psychiatry” dergisinin Şubat 2003 yılı basımında lavantanın kişiler de depresyon üzerine olmuş olan etkileri ile ilgili bir araştırmanın bir takım sonuçları yayınlanmıştır. Çalışmada katılımcıların dört hafta boyunca antidepresan ilaçlar ile birlikte lavanta tüketenlerin sadece ilaç kullananlara oranla çok daha az depresyon belirtileri yaşadığı belirlenmiştir.

Düzenli olmuş olarak lavanta tüketmek üzüntü, hayal kırıklığı, enerji ve uyku eksikliği gibi belirtileri olan depresyona iyi gelmektedir; fakat depresyonun tedavisinde lavantanın potansiyel rolünün daha iyi anlaşılabilmesi için araştırmalar yapılmaya devam edilmelidir. Bu duruma ek olarak, lavanta tentürü lavanta çayından çok daha yoğundur, bu yüzden benzer etkiyi almak amacı için ne kadar lavanta çayı tüketilmesi gerektiği tam olarak saptırılamamaktadır. Yine de bir bitki bilimci olmuş olan Sandi Rogers Avustralya Geleneksel Ulusal Tıp Koleji ile yürütmüş olduğu çalışma sonucu ile depresyon için lavanta çayı içilmesini önermiştir.

Hazımsızlığın tedavisi

Lavanta çayı rahatsız edici ve can sıkıcı olan bağırsak gazı sorununu rahatlatmaktadır. Michigan Üniversitesi Sağlık Sistemi’ne göre lavanta hem sindirim toniği özelliği ile hem de bir miktar kekremsi acı tadı ile, gaz giderici bir bitki olarak tanımlanmıştır. Sindirim esnasında bağırsak kaslarında meydana gelmiş olan spazmlar hazımsızlık ve gaz sorununa sebep olmuş olmaktadır.

Uykusuzluğa yardımcı

Uykusuzluk (insomnia) rahat uyuyamama sonucu oluşan uyku yetersizliği durumu olarak kendini göstermektedir. Genelliklede anksiyete, strese ve depresyona sebep olmuş olmaktadır. Şubat 2006 “Taehan Kanho Hakhoe Chi” dergisinde yayınlanmış olan bir makaleye göre, lavanta aroması uykusuzluk ve depresyon problemi yaşayan kadın üniversite öğrencilerini rahatlatarak onlara yardımcı olmuştur. Bu çalışma uykusuzluktan mustarip 42 genç kız/kadın öğrenci katılımcıyı içeriyordu. Lavanta çayını içmek yaydığı hoş lavanta kokusu sayesinde içen kişiyi rahatlatarak uykusuzluk sorununa yardımcı olmaktadır.

Migren tedavisine yardımcı

Lavanta çayı içmek serbest bıraktığı uçucu yağlar sebebi ile migren rahatsızlığını hafifletmeye büyük ölçüde yardımcı olabilir. “Mashhad University of Medical Sciences” çalışmalarında bilim adamları tarafından lavanta esansiyel yağını teneffüs etmenin akut migren sorununa büyük ölçüde yardımcı olduğu bulunmuştur. Nisan 2012 yılında “Avrupa Nöroloji” dergisinde basılmış olan bir araştırmada migrenden mustarip 47 hasta ile çalışılmıştır.

Çalışmada sırasında bir gruptan 15 dakika boyunca lavanta yağı kokusunu teneffüs etmeleri istenmiştir ve parafin uygulamasından alınmış olan plasebo etkisine benzer bir etkinin ortaya çıktığı sonuçları gözlemlenmiştir. Ancak lavanta yağını teneffüs eden hastalarda plasebo etkisine nazaran migrene daha yardımcı bir etkinin meydana gelmiş olduğu ortaya çıkmıştır.

Vücut kasılmalarını rahatlatıcı

Vücudunuz kontrolsüz kas kasılması ve gevşemesi yaşadığında konvülziyon sorunu meydana gelmektedir. Haziran 2000 yılında “Journal of Ethnopharmacology” dergisinde yayınlanmış olan “Khan University Medical College” yapılan çalışmalarda lavantanın antispazmodik ( spazm önleyici) ve antikonvülsan (kas kasılmalarını önleyici) etkilere sahip olmuş olduğu bulunmuştur. Fareler üzerinde yürütülen bir çalışma konvülziyon ve spazmların sorumlusu olmakta olan sinir sistemindeki kalsiyum kanallarını bloke yeteneğinin lavantaya ait olduğunu belirtmiştir.

Kepeğe karşı faydası

Lavanta çayı kepeğe oldukça faydalıdır. Hem çayını içebilir hem de yağını kullanabilirsiniz. Birçok farklı uzman lavantanın kafa derisini iyileştirmede çok yararlı olduğu görüşündedir. Lavanta saç dökülmelerine, apolesi areata (kellikle sonuçlanan ani saç dökülmesi) gibi deri hastalıklarına yararlı bir etkiye sahiptir.

Uygulanışı ise şöyledir:

öncelikle saçlarınızı ıslatmanız gerekir. 15-20 damla lavanta yağını bir kaba koyun ve 2 yemek kaşığı zeytin yağı ekleyin. Birbirinev karışması için biraz bekleyin. Hazırladığınız karışımı saçlarınıza uygulayın ve 15 dakika bekleyin. Daha sonra tıpkı şampuanla yıkıyormuş gibi yıkayın saçınızı. İşte bu noktada bir konu çok önemlidir. Çoğu insan istenilen sonucu elde etmek için bu işlemi birkaç kez yapmanın yeteceğini düşünüyor ama bu doğru değildir. New Yorklu ünlü Dermatolog olan Fusco gibi birçok ünlü uzman lavantanın saç ve kafa derisi sağlığı için istenilen etkinin en az 4-5 uygulamadan sonra başlayacağını vurgulamıştır.

Lavanta Çayının Cilde Faydaları

Cildi sakinleştirir

Kaşıntılı ve kuru bir cildiniz varsa lavanta yağı kullanabilirsiniz. Lavanta çayı anti- enflamatuar özelliğe sahiptir; bu nedenle deri üzerindeki kızarıklık ve kaşıntılar için oldukça iyidir. Bu yüzden cilt için yağını da çayını da kullanabilirsiniz. Cildinizde kullanmak istiyorsanız lavanta yağını 2-3 damla cildinizin üzerine dökün, yedirin ve 20 dakika bekleyin. Eğer tahriş ettiğini düşünüyorsanız uygulamayı durdurmalısınız. İstenilen etkiyi görmek içinse 2 gün boyunca 8 saat arayla uygulayın.

Kırışıklık tedavisi

Lavanta stres, gerginlik ve inflamasyona karşı oldukça faydalıdır. Bu durumların yaşanmaması durumunda kişinin çabuk yaşlanması yavaşlar. Lavanta vücut dolaşım sistemi sonucunu artırır. Lavanta yağı kullanmak oksijen ve besin yüklü cilt hücreleri sayısının artışını destekler. Cilt yaşlanmasının belirtisi olan cilt üzerindeki buruşukluklar, kırışıklıklar ve çizgileri belirgin seviyede azaltmak için lavanta yağı kullanılmaktadır. Sonuç olarak cildin yaşlanmasını engellemek için lavanta çayı içebilir ya da lavanta yağını kullanabilirsiniz.

Yanık ve yara izine karşı faydası

Lavantanın antiseptik ve anti enflamantuar (iltihap sökücü) özelliği mevcuttur. Bu sebep ile lavanta cilt üzerinde oluşmuş olan yaralar için oldukça faydalıdır. Yanık sonucu cilt üzerinde oluşmakta olan izler için lavanta, yeni cilt hücrelerinin hızla oluşmasını destekler. Antiseptik özelliği sayesinde ağrıları da azaltır. Yara izlerini geçirmek ve burada meydana gelen ağrıyı azaltmak amacı için lavanta çayı içmek ya da lavanta yağı kullanmak sizin tercihinize göre değişebilir.

Eğer lavanta yağını kullanmak istiyorsanız 1 kâse suyun içerisine bir iki damla lavanta yağı damlatın. Yağın etki etmesini istediğiniz bölgeyi suyun içine batırın. Ayrıca morarmış olan bölgeye bir miktar lavanta yağı damlatıp ardından bu morarmış olan bölgeyi suya sokup 15 dakika kadar bir süre bekleyebilirsiniz. Bu yöntem uygulanmadan önce doktor tarafından da onaylanmış olmalıdır. Cilt yanıkları durumunda her zaman ilk önce doktora görünmelisiniz. Olası bir yan etki ya da yanığın durumunda ilerleme gözükmemesi için bu durum oldukça önemlidir.

El ve ayak ağrıları için

Lavanta ayrıca yorgun el ve ayakların tedavinde de kullanılabilir. Bu durum için lavanta çayı içebilirsiniz ama yağını kullanmakta diğer bir seçenektir. El ve ayak ağrıları için su dolu bir kaba bir iki damla kadar lavanta yağı ekleyin. El ya da ayaklarınızı bu su içinde bekletin. Lavanta losyon olarak da aynı amaç için kullanılabilir.

Kanamayı durdurmak

Lavanta çayının vücut üzerinde oluşan herhangi bir kanamayı durdurabilmesi sizin için sürpriz olabilir. Lavanta yağı kanamaya sebep olmuş olan patojenleri ve bakterileri öldürmek amacı için oldukça fazla kullanılır. Özellikle burun kanamalarında ya da parmak kesikleri gibi bir takım kanamalarda lavanta yağı kullanılabilir.

Lavanta Çayı Tarifi

Lavanta çayının hazırlanışı:

Lavanta çayı nasıl yapılır bir kaç tarifi paylaşıyoruz.

Malzemeler:

Tarifi (2 fincan bardak için):

• 2 çay kaşığı kurutulmuş lavanta çiçeği
• 2 fincan kaynamış su
• 1 çay kaşığı bal
• 1 çay kaşığı limon suyu

Hazırlanışı:

• Tercihen cam olan demliğinize çiçekleri koyun ve üstüne sıcak suyu dökün.
• 5 dakika demlenmeye bırakın.
• İçmeye hazır olduğu zaman dilerseniz bal ya da limon suyu ekleyebilirsiniz.

Naneli Lavanta Çayı Tarifi

Malzemeler:

• 1/4 fincan taze lavanta dalları
• 1 fincan taze nane yaprakları
• 4 fincan su

Hazırlanışı:

• Bir tencerenin içine lavanta dallarını ve nane yapraklarını yerleştirin
• Üzerine suyu da döküp bir taşım kaynatın.
• İstediğiniz lezzet gücüne göre 15-20 dakika kadar kısık ateşte pişirmeye devam edin.
• Sonrasında çayınızı süzün.
• Dilerseniz sıcak ya da buz ekleyip soğuk servis edebilirsiniz.

Soğuk Lavantalı Yeşil Çay Tarifi

Malzemeler:

• 4 adet yeşil çay poşeti
• 1 1/2 çay kaşığı taze lavanta çiçekleri ya da 3/4 çay kaşığı kurutulmuş lavanta
• İsteğe bağlı olarak lavanta dalı

Hazırlanışı:

• Orta boy bir tencerede suyu kaynatın.
• Suyu ateşten alın ve için yeşil çay ile lavantayı ekleyin.
• 5 dakika boyunca demlemeye bırakın.
• Isıya dayanıklı bir sürahinin için çayı süzün ve soğumasını bekleyin.
• Dilerseniz servis ederken lavanta dalları ve buzla servis edin.

Stresi Rahatlatan Lavanta Çayı Tarifi

Malzemeler:

• 1 litre filtrelenmiş su
• 1 fincan taze limon balsamı (limon otu, melisa otu) yaprakları
• 4 dal taze lavanta yaprakları
• Litre başına 1-2 yemek kaşığı ham bal
• Limon dilimleri ve / ya da lavanta çiçeği (isteğe bağlı)

Hazırlanışı:

• Büyük bir tencerede bir suyu kaynatın.
• İçine limon otunu ve lavantayı bırakın.
• Ateşi kapatıp 30 dakika boyunca demlemeye bırakın.
• Çayınızı süzdükten sonra cam bir kaba alın.
• Balı karıştırıp dilerseniz sıcak ya da buzla beraber soğuk servis edin.

Lavantanın Kullanım Alanları

• Tarifler: Lavanta pek çok yemek çeşidinde alışılmadık çiçeksi bir etki yapar.
• Kepek: Lavanta ya da sirke kullandığınız şampuanlardan çok daha az zararlıdır. Eğer saç derinizde kepek sorununuz var ise tıpkı çay yaptığınız metodu kullanıp lavanta çayını saçınızı durularken
  kullanabilirsiniz.
• Kesik ve sıyrıklar: Lavanta bir antiseptik bu nedenle kesilen ya da yara olan bölgeyi korumak için alkol yerine kullanılabilir. (çocuklar için de oldukça güvenlidir.)
• Taze ve tatlı kokulu çamaşırlar: Bir bez içine koyduğunuz lavanta çiçeklerini çamaşırlarınızı yıkarken ya da durulama kısmında kullanabilirsiniz. Bu kimyasalın etkisini de azaltacaktır. Eğer bu şekilde kullanmak istemiyorsanız ama lavanta kokusunu yine de çok seviyorsanız. Marketlerde, alışveriş merkezlerinde satılan lavanta aromalı yumuşatıcıları kullanabilirsiniz. Bu şekilde yine çamaşırlarınız lavanta kokusuna sahip olacaktır.
• Cildi rahatlatmak: Eğer cildinizde tahriş ve yanmış bir his hissediyorsanız bir sprey şişe içine koyduğunuz lavanta ve suyu yüzünüze sıkabilirsiniz. Bu yöntem cildinizi rahatlatacak ve cilt üzerindeki sis perdesini kaldıracaktır.
• Uyku aksesuarları: Yastık kılıfınızın için bir tutam taze lavanta koymanız daha iyi ve rahat uyumanıza yardımcı olacaktır. Hafif hoş bir koku ile uyuyarak derin bir uykuya dalabilirsiniz.
• Banyo: Banyo suyunda lavanta yağı ya da taze lavanta kullanmak yorgun kasları gevşemesini, vücudun oldukça rahatlamasını kolaylaştırır.
• Parfüm: Lavanta yağı parfüm ve kolonya yapımında kimyasal olmayan güzel bir tercih ve alternatiftir.
  Temiz ve aydınlık kokusu ile lavantayı boyun ve bileklerinizin arka tarafına hafifçe sürebilirsiniz. Aynı zamanda boyun ve ensenize sürdüğünüz zaman olası bir bitlenme durumunda bunun önüne geçebilmektedir. Bitler lavanta kokusundan rahatsız olmaktadır, bu sebep ile ensenize ve boynunuza sürdüğünüz lavanta yağı ile bitleri kendinizden kolaylıkla uzak tutabilirsiniz.
• Çay: Eğer kaynamış su içerisine yaklaşık olarak bir avuç lavanta çiçeği eklerseniz çayınızı hazırlamış olursunuz. Bu yöntem sinirleri sakinleştirmede ve kişiyi uykuya teşvik etmede en az papatya çayı
  kadar etkilidir.
• Koku: Lavanta bitkisinin kendine has bir aroma ve kokusu vardır. Bu özelliklerinden dolayı lavanta terapi özelliğine sahiptir. Lavanta yağını da doğrudan kullanabilirsiniz. Parmaklarınıza sürmüş olduğunuz lavanta yağı ile vücudunuzu ovmanız sizi oldukça fazla rahatlatır. Lavanta doğal yollar ile endişeyi ve gerilimi azaltır.

Lavanta Çayının Zararları

Lavanta alerjik cilt reaksiyonlarına ve güneş hassasiyetine sebep olmuş olabilir. Lavantayı tavsiye edilen dozları aşarak ağız yolu ile yani oral yolla tüketmek kişilerde bulantı, kusma ve anoreksiya ile sonuçlanabilir.

• Hamilelik ve emzirme döneminde lavanta çayı tüketimi: Tıpkı gider tedavi amaçlı kullanılan bitkisel otların tavsiye edilen dozlarını aşarak kullanımında olduğu gibi, lavanta da güvenli etkisini bu durumlarda yitirir. Maryland Üniversitesi araştırmaları hamile ve emziren kadınları lavanta takviyeli ürünlerin kullanıma ve lavanta çayına karşı uyarıyor.
• Ulusal Sağlık Enstitüsi’ne göre; lavantanın hamile kadınlar üzerine olumlu ya da olumsuz sonuçlarına varılmış herhangi bir çalışması henüz yoktur. Fakat hamilelik çok dikkat edilmesi gereken bir durum olmuş olduğu için, önlem olarak, bir uzman gözetiminde değilse eğer lavanta çayı tüketiminden kaçınılmasında fayda vardır. Bu durum yalnızca lavanta çayı için değil aynı zamanda kullanılan diğer bitki çayları için de geçerlidir. Hamilelik döneminde bitkisel çayları oldukça fazla tüketmek düşük yapmak gibi ciddi sıkıntılara sebebiyet verebilmektedir.

Tavsiyeler

• Lavanta çayı zayıflatırmı: Lavanta çayı hazımsızlık ve bağırsak gazı sorunlarına iyi gelmektedir. Zayıflatma konusunda yeterli bir bilgi bulunmamaktadır.
• Lavanta çayı adet söktürürmü: Lavanta çayı adet söktürücü özelliğe sahip çaylar arasında önerilmemektedir.
• Lavanta çayı adet sancısı: Adet sancısı için lavanta yağı kullanmak daha uygun olacaktır.